Manisa Celal Bayar Üniversitesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı öğretim görevlisi Prof. Dr. Seda Vatansever, kısırlık problemi yaşayan erkeklere umut olacak bir çalışma yaptıklarını belirtti.
Kısırlık problemi yaşayan erkek hastalara yönelik üzerinde 2 yıldır çalıştıkları bir projenin olumlu sonuçlar verdiğini aktaran Vatansever, açıklamalarda bulundu.
Kısırlık probleminin hem bayana hem de erkeğe ait olan bir durum olduğunu hatırlatan Vatansever, erkeklerde en önemli sorunun erkek üreme hücresinin olmamasından kaynaklandığını ileri sürerek “Sperm olmayan çiftçilerde acaba sperm üretimi yapabilir miyiz?” düşüncesiyle çalışmalara başladıklarını anlattı.
Erkek yumurtalığından alınan doku ile çalışmalar yaptıklarını anlatan Vatansever, “Elde ettiğimiz bu bulgu erkek üreme hücresine benziyor. Şekil olarak benzemese de içerdiği ve salgıladığı proteinler açısından erkek üreme hücresine benziyor. Bu da çocuğu olmayan erkek hastalar için yeni bir umut diyebilirim” dedi.
Erkekteki olgun olmayan sperm hücreleri üzerinde araştırmalar yaptıklarını ifade eden Vatansever, “Bu gibi durumlarda erkek yumurtaları içerisinde bulunan öncü hücrelerin kullanılıp kullanılmaması konusunda bir çalışma planlamıştık. Erkek yumurtalığından alınan doku parçasını bir takım işlemlerden geçiriyoruz ve bir hücre elde ediyoruz. Elde ettiğimiz hücreler henüz farklılaşmayan öncü kök hücrelerdir. Bu hücreleri de farklılaştırarak sperm benzeri hücre haline getirmeye çalıştık. Henüz olgunlaşmayan hücreleri alıyoruz ve canlı hücrelerin yaşayabildiği ortamda olgun hala getirmeye çalışıyoruz. Böylece olgun olmayan erkek spermlerini olgunlaştırdık. 15 gün süre sonrasında ise bu hücreler erkek üreme hücresine benzediğini ve onların salgıladığı proteinleri salgıladığını gördük” diye konuştu.
– Erkek yumurtalığından yeni bir sperm
İleri aşamada bu hücrelerin kullanılıp kullanılamayacağı yönünde yeni bir fikrin doğduğunu belirten Vatansever, “Bu hücrelerin fonksiyonel olarak erkek üreme hücresine benzer üreme hücre olup olmadığını analiz etmemiz gerekiyor. Bu analiz yapıldıktan sonra bu hücrelerin kullanılabilirliği test edilmiş olacak. Bu çalışmanın özellikle erkeğe ait kısırlık problemlerinde bir ön çalışma olduğunu belirtmek isterim. Bu çalışmayla acaba bir embriyo elde edilebilir mi fikri doğdu. Bu bizim için önemli ve farklı bir ışık oldu ve farklı bir alan ortaya çıkardı. İleri aşamada hücrelerin fonksiyonel analizleri yapıldıktan sonra da kullanılabilirliğini test ettikten sonra yeni bir kaynak açısından ‘Erkek üreme hücresi oluşturma’ adına erkek yumurtalığı içerisinde öncü hücrelerin kullanılabileceğini test etmiş olacağız” şeklinde konuştu.
Türkiye’de buna benzer bir çalışmanın yapılmadığını savunan Vatansever “Ege Üniversitesi tüp bebek merkezine başvuran hastalardan aldığımız örneklerle bu çalışmalarımı yürütüyoruz. Spermin kendi kök hücresinden yani erkek yumurtalığından yeni bir sperm elde ediyoruz. Bu da yeni bir kök hücre tedavisi oluyor. Bazı büyüme faktörleri ilave edilerek olgunlaşmayan hücrenin olgunlaşması sağlanıyor” ifadelerini kullandı.
– Yeni bir umut
Çocuğu olmayan hastalar için bu çalışmanın yeni bir umut kaynağı olduğunu ileri süren Vatansever, “Özellikle erkeğe ait kısırlık durumunda hücrenin hiç olmadığı durumda bir bebek eldesi olamayacağından dolayı bizim bu çalışmamızın yeni bir açılım ve yeni bir umut ışığı olduğunu söyleyebilirim. Yaptığımız ön çalışmalar bu tür olayların en azından kültür sistemi ortamlarında farklılaştığını göstermektedir. İleri ki çalışmalarımızda bu hücrelerin fonksiyonel olup olmadığı, dişi üreme hücresiyle yeni bir embriyo oluşumunu sağlayıp sağlamadığını analiz edecek” dedi.
Japonya’da da buna benzer bir çalışmanın yapıldığını belirten Vatansever, Japonların fareler üzerinde çalışma yaptığını kendilerinin ise insan üzerinde çalışma yaptığını öne sürdü.
Vatansever, analiz yöntemlerinin hızla geliştiğini belirterek, yapacakları incelemeler neticesinde yaklaşık 3 yıl içerisinde net bir sonucu elde edeceklerini söyledi.
News
